Rodzaje stali używanej do produkcji noży

Rodzaje stali używanej do produkcji noży

Nóż jest jednym z najbardziej popularnych narzędzi użytkowanych przez człowieka. Służy do wykonywania wielu podstawowych czynności w tym do przygotowywania codziennych posiłków. Znaleźć go możemy praktycznie w każdej kuchni a na jego jakość składa się wiele czynników. Jednym z nich będzie rodzaj stali z jakiej jest wykonany. Cechy takie jak odporność na korozję, ostrość, trwałość i łatwość obróbki będą się różniły od siebie w zależności od rodzaju stali a co za tym idzie będzie mogła być zastosowana do różnych celów. 
Od jej rodzaju i jakości będzie zależało  jak długo i do czego będzie nam służyć. 

Cechami jakimi określany jest dany rodzaj stali są:

• udarność
• odporność na wszelkiego rodzaju wykruszenie czy pęknięcie
• sprężystość
• zdolność do powrotu do pierwotnego kształtu
• wytrzymałość
• zdolność materiału do przeciwstawienia się odkształceniom
• odporność na ścieranie
• odporność na powstawanie ubytków w wyniku tarcia

Stal nierdzewna

Stal nierdzewna (INOX od francuskiego słowa inoxidable – nieutleniający się), jest rodzajem stali odpornym na korozję od czynników atmosferycznych, na działanie wysokich temperatur, kwasów czy roztworów alkalicznych.  Właściwości stopu węgla i chromu odkryto w drugiej połowie XIX wieku we Francji. Stal nierdzewna została opatentowana w 1912 roku przez niemieckich inżynierów Kruppa. Z kolei w 1913 roku angielski inżynier Harry Breartley odkrył, że stop żelaza węgla i chromu nie rdzewieje i jako pierwszy użył nazwy stal nierdzewna.

Stal nierdzewna posiada w swoim składzie oprócz żelaza i węgla dodatkowe pierwiastki takie jak chrom (min. 11%), nikiel, wolfram, mangan czy krzem. Na dzień dzisiejszy istnieje wiele rodzajów stali nierdzewnej o odmiennych i różniących się od siebie właściwościach, z różnym poziomem nierdzewności i  odmiennym składem chemicznym.

Noże ze stali nierdzewnej są bardzo często używane w kuchni ponieważ nie wchodzą w kontakt z żywnością, są odporne na zarysowania, temperaturę i ogień, są higieniczne oraz posiadają estetyczny wygląd. Są wytrzymałe oraz długowieczne dlatego możemy je użytkować przez wiele lat.

Stal nierdzewna AISI 420

Stal AISI 420 jest to amerykańska, bardzo popularna stal używana do produkcji noży. Posiada wysoką zawartość chromu (minimum 12%) co sprawia, że jest bardzo  odporna na korozję,  pęknięcia i wykruszenie. Jest też bardzo łatwa w obróbce. Posiada twardość do 50 HRC. Charakteryzuje się niską zawartością węgla co sprawia, że jest to stal budżetowa, stosunkowo niedroga w produkcji i sprzedaży. Jest bardzo często stosowana do produkcji noży kuchennych.

Stal nierdzewna AISI 440 (A, B, C)

Stal nierdzewna 440 jest nieco droższa od stali 420 i mieści się w średniej kategorii cenowej. Jest to popularna stal, posiadająca bardzo dobre parametry. Stosowana do produkcji noży kuchennych czy survivalowych. W jej składzie znajduje się więcej węgla co przekłada się na lepsze właściwości tej stali i wyższą cenę. Jest twardsza, charakteryzuje się też wysoka odpornością na ścieranie i jest łatwa do naostrzenia.

Istnieje kilka podtypów stali 440 :

• 440A - ma najniższą twardość przez co jest łatwa w obróbce. Jest też najtańsza
• 440B - ma średnią twardość i jest trudniejsza w obróbce
• 440C -  jest najtwardsza i najtrudniejsza w obróbce. Jest też najdroższa

Stal nierdzewna X50CrMoV15, 1.4116

Jest to bardzo wysokiej klasy niemiecka stal nierdzewna ciesząca się dużą popularnością ze względu na swoje właściwości. Nazywana jest też „niemiecką stalą kuchenną”. Posiada unikalny skład  chemiczny, doskonałe właściwości mechaniczne oraz wysoką odporność na korozję. Produkowane są z niej sztućce, noże kuchenne oraz narzędzia chirurgiczne najwyższej jakości. Jest też wykorzystywana do produkcji noży myśliwskich, outdoorowych, survivalowych  i turystycznych. W jej składzie znajduje się węgiel, chrom, molibden, wanad, mangan i krzem. Stal X50CrMoV15 jest bardzo odporna na korozję, charakteryzuje się ponadprzeciętną twardością jak na stal nierdzewną (56-60 HRC). Ma bardzo dobre właściwości tnące, bardzo długo utrzymuje ostrość, jest bardzo odporna na ścieranie i zużycie. Ten rodzaj stali jest wykorzystywany w nożach Burgvogel Oliva Lina, Juglas Line, Master Line.

Stal nierdzewna X30Cr13, 1.4028 

Stal nierdzewna X30Cr13 jest stalą martenzytyczną o wysokiej zawartości chromu (13%) i średnio wysokiej zawartości węgla (0,35%). Charakteryzuje się dużą wytrzymałością co powoduje, że noże z niej wykonane są trwałe i pozwalają na długoletnie użytkowanie. Wyższa zawartość chromu gwarantuje zwiększoną odporność na korozję. Mają też wysoką odporność na ścieranie. Stal X30Cr13 nie posiada w składzie niklu i dlatego będzie odpowiednia dla osób uczulonych na ten pierwiastek. Wykorzystynam do produkcji nożu EME z serii TOUCH ME, RODEO.( foto EME TOUCH ME , Rodeo)

Stal DAIDO 1K6 

Jest to rodzaj stali nierdzewnej opracowanej w Daido Steel Group. Ta molibdenowo-wanadowa stal posiada w składzie 0,6% węgla. Stal ta jest podobna składem i właściwościami do stali AUS-6, VG10 czy Sandvik 12C27. Hartowana jest do 56-58 HRC. Charakteryzuje ją niezawodność, łatwość ostrzenia i konserwacji. Wymaga jednak dbałości w użytkowaniu, po skończonej pracy należy nóż wykonany z tej stali umyć i wytrzeć do sucha. Będziemy mieli wtedy pewność, że nie pojawi się na nim rdza. Stal 1K6 wykorzystywana jest między innymi do produkcji noży KAI z serii WASABI.

Stal nierdzewna 5CR15MoV

5CR15MoV jest to chiński odpowiednik niemieckiej stali X50CrMoV lecz różni się od niej zawartością chromu. Ta wysokiej jakości stal chromowo-molibdenowo-wanadowa została wzbogacona o węgiel (0,8%), dlatego jest bardzo twardą stalą i osiąga 57-59 HRC. Jest też wysoce odporna na rdzewienie. Stal 5CR15MoV jest często stosowana do produkcji noży kuchennych, posiada dobre właściwości tnące -  idealna do krojenia, siekania, cięcia. Charakteryzuje się wysoką odpornością na uszkodzenia co powoduje, że może nam służyć przez wiele lat. Noże wykonane z tej stali to np. KAI Seki Magoroku Shoso.

Stal nierdzewna AUS-6

Stal nierdzewna AUS-6 jest podobna do stali DAIDO 1K6 czy VG10. Jest to stal japońska opracowana przez Aichi Techno Fukaumi Co. Osiąga twardość 56-58 HRC. Jest odpowiednikiem europejskiej AISI 420A. Posiada stosunkowo niską zawartość węgla 0,4-0,5%. Charakteryzuje ją wysoka odporność na korozję i dlatego nie wymaga specjalnej konserwacji. Jest też łatwa do naostrzenia. Stosowana do produkcji noży z niższej i średniej klasy cenowej.

Stal nierdzewna AUS-8

Stal nierdzewna AUS-8 jest produkowana i hartowana w Japonii co daje gwarancję, że jest to stop wysokiej jakości. Ze względu na właściwości jest podobna do amerykańskiej stali 440.  W jej skład wchodzą węgiel, chrom, mangan, molibden i wanad. Jest odporna na korozję, charakteryzuję się wysoką twardością, która może dochodzić do 58-59 HRC. Jest łatwa w obróbce i w ostrzeniu, jest też wytrzymała, solidna i bardzo trwała. Dosyć łatwo możemy utrzymać ją w czystości. W skład tej stali wchodzi wanad co powoduje że jest ona odporna na ścieranie, długo trzyma ostrość i zapobiega jej pękaniu.
Jest bardzo często wykorzystywana do produkcji noży kuchennych ze średniej półki cenowej. Stal AUS-8 wykorzystywana jest do produkcji noży kuchennych, outdoorowych,  turystycznych i kieszonkowych.

Stal nierdzewna Sandvik 12C27

Jest to szwedzka stal produkowana z bardzo czystego stopu stali. Posiada drobnoziarnistą strukturę i ma bardzo mało zanieczyszczeń. Składem chemicznym, zawartością węgla i właściwościami jest podobna do stali 440A. Charakteryzuje się wysoką twardością i wytrzymałością, jest odporna na korozję oraz ścieranie. Posiada doskonałe właściwości tnące, długo utrzymuje ostrość i jest bardzo łatwa w ponownym ostrzeniu. Twardość tej stali wynosi 56-59 HRC.  Jest dobrze zahartowana i może nam służyć do pracy nawet w bardzo trudnych warunkach. Jest głównie wykorzystywana do produkcji noży turystycznych, outdorowych, kieszonkowych, dla myśliwych czy wędkarzy. Noże wykonane z tej stali charakteryzują się dużym komfortem użytkowania dlatego cieszą się ogromną popularnością. 

Stal nierdzewna Sandwik19C27

Jest to szwedzka stal o bardzo dużym stopniu czystości.  Jest bardzo odporna na zużycie, posiada twardość na wysokim poziomie 62-64 HRC. Posiada właściwości przypominające stal VG-10 i jest nazywana jej budżetową wersją. Jest wysoce odporna na korozję;  nie należy jednak zaniedbywać jej konserwacji. Wykorzystywana jest głównie do produkcji noży przez japońskich producentów, które charakteryzują się niezawodnością i świetnymi parametrami tnącymi. Noże kuchenne wykonane ze stali Sandvik19C27 będą idealne do wykonywania większości prac kuchennych takich jak krojenie, siekanie czy cięcie.

Stal nierdzewna VG-10

Jest to japońska stal nierdzewna wysokiej jakości. Jej receptura  stworzona została w  Takefu Special Steel i jest produkowana wyłącznie w Japonii.
Należy do stali ze średniej i wysokiej półki cenowej,  wykorzystywana jest do wyrobu wysokogatunkowych noży i ostrzy. Posiada dość dużą odporność na korozję oraz charakteryzuje się długim trzymaniem ostrości. Jest niezwykle twarda i osiąga 60-62 HRC (w skali Rockwella). Łatwo możemy też ją naostrzyć. Ze stali tej produkowane są sztućce i noże kuchenne, cieszą się dużą popularnością wśród miłośników profesjonalnych kucharzy  i gotowania - idealnie nadawać się będą do wykonywania większości kuchennych czynności, krojenia mięsa, ryb, warzyw i owoców.  Ze stali VG-10 produkowane są również noże myśliwskie, survivalowe czy outdoorowe. Stal nierdzewna VG-10 jest stalą wysokowęglową, posiada też duże stężenie chromu, molibdenu i wanadu. Jest twarda, trwała, odporna na ścieranie i bardzo ostre. Jest to stal o bardzo wysokiej jakości i wydajności. 

Stal nierdzewna VG -1

Stal VG -1 jest stalą niższej klasy w porównaniu ze stalą VG-10 i różni się od niej składem chemicznym. Produkowana jest również w Japonii przez firmę Takefu Special Steel. Posiada nieco inny (bardziej ubogi) skład chemiczny w porównaniu ze stalą VG-10. Z tego rodzaju stali produkowane są noże i sztućce ze średniej półki cenowej. Właściwościami odpowiada amerykańskie stali AUS-8.

Stal nierdzewna N690

Jest to stal nierdzewna produkowana przez austriacką firmę Böhler Edelstahl. Posiada podobną jakość i wysokie właściwości jak amerykańska stal 440C czy japońska VG10. W jej skład wchodzą węgiel (około 1%), chrom, molibden i wanad. Stosowana jest bardzo często do produkcji noży ze średniej i wysokiej kategorii cenowej. Produkowane z niej są zarówno noże turystyczne, myśliwskie jak i kuchenne. Cechami charakterystycznymi tej  stali jest długie trzymanie ostrości oraz odporność na korozję. Noże wykonane z tej stali są bardzo trwałe,  wytrzymałe i odporne na zużycie. Stal ta może posiadać twardość na poziomie 58-60 HRC.

Stal nierdzewna ELMAX

Jest to stal o bardzo dobrych właściwościach i dlatego jest często używana do produkcji noży turystycznych i kuchennych. Posiadają wysoką zawartość chromu, wanadu i molibdenu. Noże z tej stali długo utrzymują ostrość i są bardzo odporne na zużycie. Posiadają twardość dochodzącą nawet do 60-62 HRC.  Stal ELMAX jest porównywalna do amerykańskiej 440C czy japońskiej VG10  i jest od nich nawet bardziej wytrzymała.

Stal nierdzewna BECUT

Stal BECUT opatentowana została przez firmę BESTAR. Charakteryzuje się bardzo wysoką odpornością na korozję oraz na działanie niskich temperatur. Osiąga twardość 54-59 HRC. Stosowana do produkcji noży kuchennych, turystycznych, dla myśliwych i rybaków.

Stal nierdzewna H1

To japońska stal nierdzewna, opracowana przez firmę Myodo Metal. Charakteryzuje się wyższą zawartością chromu a niższą węgla. W jej składzie znajdują się nikiel oraz azot i krzem. Posiada wyjątkowe   właściwości, praktycznie nigdy nie rdzewieje, może być długotrwale używana nawet w słonej wodzie (np. przez rybaków i płetwonurków) lub poddawana na działanie agresywnych substancji. Jest też bardzo odporna na zużycie. Osiąga twardość 57-58 HRC. Jedyna wadą tej stali jest krótsze trzymanie ostrości.

Stal nierdzewna  8Cr13MoV 

Jest to chiński, tańszy  odpowiednik japońskiej stali AUS 8. Porównywana jest również do amerykańskiej 440 B. Jest to stal nierdzewna o bardzo dobrych właściwościach. Stosowana jest głównie do produkcji bardzo dobrych jakościowo lecz tańszych noży. Charakteryzuje się dobrym współczynnikiem jakości do ceny.

Stal nierdzewna 2Cr13 

Jest to chiński odpowiednik amerykańskiej stali 420. Ma podobne właściwości i jest od niej tańszy.

Stal nierdzewna 7Cr17

Jest to chiński odpowiednik amerykańskiej stali  440A. Ma podobne właściwości i jest od niej tańszy. 

Sprawdź naszą ofertę : noże kuchenne